Мөнөөхөн өдөр буюу 2030 оны хаврын тэргүүн сард хатагтай Гоосайхан Хятад улсаас ирсэн Ли овогт болон тэдний хүмүүсийг
дагуулан Эрдэнэд хотыг үзүүлэхээр зорилоо. Эрдэнэт хот хуучин орос дүү нартай нийлэн Их Монгол Улсын зэс боловсруулах зэсийн баяжмалын үйлдвэр байсныг өөрчлөн орчин үеийн болгож "Улаан нүдэн алтан бухт" групп Эрдэнэт хотын эрдэнэсийн баялаг нэртэй шинэ технологийн хөх генчлэлийн загварыг хөгжүүлдэг уугуул иргэдийн тусламжтай оюун ухааны салбарт ихээхэн амжилт олоод байгаа аж. Эрдэнэт хэмээх энэ агуу хот угаасаа л Их Монгол Улсыг тэжээж байсан түүхтэй. Харин одоо хөх генчлэлийн загварын тусламжтай Их Монгол Улс гариг хоорондын мэдээлэл солилцох програм нэвтрүүлээд байгаа билээ.

Улаан нүдэн гариг уг эх кодыг авахаар хэдэн түмэн зоосны санал ирүүлсэн боловч Эрдэнэт хотын амбан захирагч Зэс гуай үл зөвшөөрсөн ба хэрэв тэр л үгүй гэвэл ямар ч зөвшөөрөл патент үл гадагш гарна. Гоо сайхан хатагтай одоо 40 шүргэж яваа боловч 25 настай эмэгтэй лугаа тэгш цагаан шүд, дугариг цагаан нүүр, цээж урагш түрсэн том хөх, ондгор өгзөг, нарийхан бэлхүүс, тэгш хөл, усгал зөөлөн харц зэргээрээ ямар нэгэн ид шидийн гэмээр хүүхэлдэйн баатрын дүрийг санагдуулах бөгөөд эртний Монгол уламжлалт ёс заншлаар ихэд даруухан, мэдлэг өндөр тул хэн ч халдаж үл чадан бүгд хүндлэн бишрэх бөлгөө.

Тэрбээр хуй салхи нэртэй хүн зөөврийн унаагаараа Эрдэнэт хот байсан газар ирвэл юу ч харагдахгүй хоосон хад уул толгод байх аж. Тэрбээр өндөр өндөр байц хясаан хаданд 2 м тулж иртэл гэнэт хаднаас бодлын хурдтай лифт тодрон харагдхад Ли овогт орсгой шүдээ гарган муухай дуугаран цочиж: хааяа энэ яасан хэцүү, танай Эрдэнэт хот хаашаа нүүгээд явсан гэж бодож байгаад яасан их цочивоо, энэ юу билээ хэмээн нүдээ бүлтийлгэн хуурамч инээхэд Гоосайхан: Энэ манай тусгай шийдэлтэй орчин үеийн загвар хот Эрдэнэт хотын бодлын хурдтай лифт билээ гэвээ. Урьд өмнө нь ийм юм үзээгүй эрхэм дарга Ли овогт хужаа шүлсээ гоожуулах нь холгүй гөлөрч, хааяа энэ Их Монгол Улсын виз авах гэж бүхэл бүтэн 10 мөнгөн зоос төлсөн, дээр үед доллар гэж ханштай мөнгө байсан, одоо энэ Их Монголын Улсын 1 зоосон мөнгө буюу могул бүхэл бүтэн 10000 доллар, харин манай мөнгөөр бол 50000 юань байваа, хааяа, аргагүй их гүрэн гэдэг алхах гишгэх хүртэл өөр юмаа хэмээн бодлын хурдтай лифтийг харах зуураа бодож амжлаа. Их Монгол Улсын виз барагтай бол гарахгүй, Хятадад Их Монгол Улсын визийг гаргаж өгөх талаар ажилладаг бүхэл бүтэн бүлэглэл үүсчээ.

Тэрний хүчинд Ли 2 өдрийн визыг 10 зоосон мөнгөөр авч ирсэн аж. Дээр өгүүлсэн гэнэт гарч ирсэн бодлын хурдтай лифтийн тухай өгүүлсү. Энд гэнэт ирсэн Хятад бүү хэл энүүгээр тэрүүгээр идээшилж явсан тарвага ан гөрөөс хүртэл мэдэхгүй 2 метр дөхөөд гэнэт гарч ирсэн элсэн шахмал лифтийг хараад гөлөрч таг гацдаг аж. Хотууд өргөгдөж тэнгэр газрын завсарт байдаг болсоноос хойш ан амьтад үржиж айх аюул, цочих цочоо харьцангуй гайгүй болж хээл хаях нь хүртэл бараг алга болжээ. Хүмүүс нааш цааш зорчихдоо газраас 500 гаруй метрийн өндөрт бодлын хурдтай тунгалаг биетээрээ давхилдах тул түгжрээ үүснэ энээ тэрээ бол түүх болон үлджээ Их Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр. Гоосайханыг бодлын хурд уруу дөхөн очиход хэдэн хүнээр даацаа ачаалах вэ дээд хязгаар 100 хүн, та урьд очсон газартаа очих уу таны нүдний торлог бүрхэвчээр бид таны байршлыг автоматаар тодорхойллоо гэж цээл хоолойтой монгол эмэгтэй уянгалуулан хэллээ. Тиймээ урьд нь хэдэн японуудыг бас авчирж байсан билээ. Гоосайхан: үгүй намайг болоод миний зочдыг хотын нэг давхарт буулгана уу, бид 11-үүл байна гэв. Хот дотор зорчих гадаадын иргэдэд тунгалаг биетийг хориглоно. Тэнд хагас тунгалаг биетүүд зөвшөөрөгддөг аж. Эрдэнэт хотын нэг давхарт гарч ирсэн тэд дээш өлийн харж, газар тэнгэрийн завсар дахь савслагад орших Хөх генчлэлийн их хот ЭРДЭНЭТ хотод тавтай морилно уу гэсэн тэнгэрт байгаа солонгон бичгийг харж хааяа энэ юу гэж байна гэж асуухуйд Гоосайхан хүн тус бүрд нүдний линз өглөө. Энэ линз монгол үг, өгүүлбэр зүйг тухайн улсын хэл уруу шууд орчуулж харагдуулдаг санж. Тэд толгой сэгсрэлдэн арай аманд шууд ярьдаг гэж хэлж амжаагүй байтал энийг гээд шүдэндээ суулга гээд шүдэн дээр наах маш жижигхэн цэгэн зүйл өгөв.

Ингээд тэд Монголоор монгол хүн шиг л яридаг боллоо. Чих ч мөн адил сайхь наалтын тусламжтай шууд ойлгоно. Тэд янз бүрийн агуйн хэлбэртэй, хадан хэлбэртэй, гэрэн хэлбэртэй нэгэн хэм дахин хэзээ ч давтагдахгүй байшингуудын дундуур хагас тунгалаг биетээр сүлжиж давхилдан явж энэ байшингийн дээд хэсгийг үзье гэв. Дээш доош хаашаа л бол хаашаа давхих тунгалаг биетэд Хятадууд анх сууж үзэж байгаа бололтой, хар хөлс нь цутгасан харагдана. Гоосайхан хатагтай хотын зах уруу гарч хагас тунгалаг биетээр давхивал эд нарын зүрх хаагдах юм байна даа гэж бодон жаахан ийшлэх үү хэмээн сүндэрлэсэн өндөр барилгын зам дундуур жирийн харагдах замын төгсгөлйн уулыг заагаад Ли овогт: хааяа, миний бөөлжис хүрч огих нь ээ гэж хэлж дуусаагүй байтал бие нь зүгээр болчихов. Гэтэл хагас тунгалаг биет ихээхэн ухаалаг машин болох нь харагдсан бөгөөд Их Монгол Улсын хэлээр ярьсан тул шууд хурдасгуураа жигдэлж хүний биенд хэрэгтэй цацраг ялгаруулж эхэлсэн байжээ.

Хүмүүний амьдрал гэдэг юутай гайхамшиг хэсэг давхиж хятад жуулчдын нүдийг баясгаад нэгэн хүн дүрст агуу том байшин уруу орчоод ирье гээд Гоосайхан хатагтай орсон дараа Ли овогтын шээс хүрч бие засахаар нооль ормоор санагдаад хавчигнаж сууснаа тэсэхээ байж байтал удчихлаа уучлаарай гэсээр Гоо эмэгтэй гүйж ирэв. Ли нүүр нь минчийж улайн учир байдлаа хэлтэл орохгүй яасан юм вэ дотор нооль байгаа шд хэмээв. Тэгэхээр нь Ли овогт: уучлаарай, хаалга кодтой харуул нь робот байсан бичил долгионд цохиулчихвал яана гээд айгаад орж чадсангүй гэвэл оо нээрэн дэлхийн хүмүүс бүгд ордог шд, нээрэн танай улсын хэсэг хүмүүс хулхи улаан нүдэн гаригийн код аваад зүв зүгээр ордог юм уруу мөрөөрөө орохгүй балайрч байгаад бүтэн жил эрхээ хасуулчихсан шд хятад хүмүүс. Одоо бараг танай улсын эрх нь сэргэж байгаа байхаа. Ганцхан гарь гаригийнхан л шалгуулж ордог шд, за за би онгойлгоод өгье гээд дагуулан бослоо...

Монгол тэрбумтан романаас: